ISSO-Rapport bevat methode voor sturen op circulair beheer en onderhoud

Nu circulariteit bij de realisatie van vastgoed steeds belangrijker wordt, zijn de uitgangspunten ook na de bouw en oplevering van belang. Het ISSO-Rapport 110931 bevat een methodiek waarmee opdrachtgevers circulaire aanbiedingen voor het onderhoud en beheer van ventilatiesystemen objectief kunnen beoordelen.

Het rapport beschrijft de resultaten van een onderzoek dat zich richtte op de praktische methodiek waarmee professionals, die onderhoud en beheer uitvoeren, circulariteit aan ventilatiesystemen kunnen beoordelen. Nu kan een opdrachtgever via een aanbesteding de beste leverancier selecteren op basis van onder andere prijs, kwaliteit en ervaring. Maar een uniforme methodiek met circulariteit als criterium in een aanbesteding is er niet. Dit onderzoek had als doel een dergelijke methode te ontwikkelen.

Uit een eerder uitgevoerde verkenning bleek dat de R-ladder, ook wel bekend als de R-strategieën, een geschikte basis vormt. Bij het uitvoeren van beheer & onderhoud aan installaties in gebouwen treden in het algemeen twee soorten materialenstromen op. Dit zijn een uitgaande materiaalstroom, de vervangen onderdelen, en een inkomende stroom, het vervangende onderdeel. Om op circulaire wijze beheer en onderhoud uit te voeren, moeten we hoofdzakelijk deze twee stromen optimaliseren. Op die manier krijgen producten en materialen een zo lang mogelijke levenscyclus en minimaliseren we de hoeveelheid afval. Een eventuele derde stroom, verpakkingen, is buiten beschouwing gelaten.

De aanbesteder heeft de flexibiliteit om bij de beoordeling de in- en uitgaande stromen een verschillende weging toe te kennen en deze aan te passen op basis van beleidsmatige keuzes. De methodiek is breed toepasbaar in verschillende projecten en voor verschillende typen opdrachtgevers. De onderzoekers beoordelen de inkomende materiaalstroom op factoren als materiaalkwaliteit, circulair ontwerp en het inkoopbeleid. Mocht de inschrijver een milieuverklaring beschikbaar hebben, dan kan hij of zij deze inzetten om keuzes op de R-ladder te onderbouwen. De uitgaande materiaalstroom richt zich op de terugkeer van materialen in de circulaire economie en het beheer van afval. Omdat het vooral over oudere producten en onderdelen gaat, zijn hier weinig gegevens over. Deze benadering zorgt er in elk geval voor dat de aanbesteder de beide stromen optimaal op elkaar kan afstemmen. Zo maximaliseert men de circulariteit van een gebouw, wanneer dat voor de exploitant een prioriteit is.

Behalve dat men rekening kan houden met een ingaande en uitgaande materiaalstroom kan de aanbesteder ook kiezen op welk niveau de aanbesteding van beheer en onderhoud plaatsvindt. De methodiek gaat uit van twee niveaus: product- en systeemniveau. Bij het productniveau draait het om het beheer en onderhoud aan specifieke producten, zoals een luchtbehandelingskast. Bij het systeemniveau kijkt de methode naar het totale ventilatiesysteem.

Nu de methodiek is ontwikkeld, werkt ISSO verder aan een eenvoudige en gebruiksvriendelijke rekenhulpmddel die de aangeboden circulariteitstrategie omzet in een score.

Het rapport is beschikbaar op BouwZo.nl en met een profiel gratis te raadplegen.